​Á breddanum

Í heyst verður møguleiki at vera við í bókaklubba á Argjahamri. Tá bjóðar skúlin næmingum og vaksnum at lesa saman í bókaklubba.

Og vit fingu veruliga nógv ymisk átøk sendandi við øllum frá bókaormum til skipaðan upplestur fyri øðrum børnum og næmingum, jólakalendarar, stafettir, foreldratiltøk, sjónleikir - nóg mikið til at staðfesta, at føroysk børn og ung eru í góðum hondum við so dugnaligum lærarum og námsfrøðingum at leggja teimum lag á við lesingini í gerandisdegnum.

- Tað vekir lesihugin, tá ið tað verður lisið fyri barninum á einum ungum aldri. Ikki minst styrkir tað um lesiførleikan, sum barnið kann hava gagn av seinni í lívinum.

Hesa vikuna setur VIT fokus á lesing. Í hesum sambandi hava vertirnir m.a. verið á vitjan á skúlum, ið hava havt rithøvundar á vitjan. Hvønn morgun hesa vikuna fara vit at hoyra samrøður við næmingar og læararar um at lesa. 

Í bókmentunum finna vit hópin av søgum um gentur og kvinnur, ið so ella so eru fyrimyndir fyri onnur. Tær hava kanska fingið harðar lagnur, og hava verið fyri ógvisligum óættvísi. Tær hava ikki havt somu rættindi, sum brøður sínir, ella tær hava verið tvungnar at giftst við onkrum, tær ikki hava valt.

Á vegginum í flokkinum hongur ein langur bókaormur. Hesin bókaormur telur í dag 940 frílesingsbøkur. Málið er at lesa 1000 bøkur áðrenn páskaferiuna.

Við Bókmentavirðislønini ber til hjá lesarum at atkvøða fyri einari útvaldari føroyskari bók til vaksin. Vinningurin er 30.000 kr. Tað eru føroysku bókasøvnini, ið hava tikið stig til virðislønina.

Ein myndabók er ofta fyrsta bókin, vit hitta sum børn. Men okkum nýtist ikki at vaksa frá myndabókunum. Tær eru nevniliga sera spennandi at arbeiða við - eisini fyri størri børn. Á verkstovuni fara vit at arbeiða við myndabókum og hvussu vit kunnu taka myndabøkur inn í dagliga arbeiðið.

Nýggja átakið hjá Føroyar lesa er farið á rull, og fyrsta rithøvundavitjanin var mikumorgunin, tá Silja Aldudóttir var og vitjaði 5. flokk í Skúlanum við Streymin. Hon hevur skrivað bókina Ódjór, sum hon tosaði við næmingarnar um.

Føroyar lesa skipar í vetur fyri kapping um besta lesiátakið. Kappingin hevur til endamáls at fáa næmingarnar at lesa meira og at leggja lunnar undir góðar lesivanar. Kappingin er fyri dagstovnar, fólkaskúlar og miðnámsskúlar og vinnandi hugskotini vinna 5.000 kr. hvør.

Rithøvundavitjanin er skipað sum ein klippikortsskipan, ið er ókeypis hjá skúlunum at brúka. Skúlar venda sær til Føroyar lesa og fáa eitt klippikort, sum teir kunnu brúka eftir ynski.

Seinastu vikurnar hava næmingarnir á Listabreytini klipt, klistrað, teknað og málað ymiskt úr bókini. Serliga hava tey arbeitt við støddarmuni, sum er berandi evnið í bókini. Eitt nú hava tey gjørt sopparnar úr klistribandi bæði í mans- og pinkulingastødd, baðikarið hjá Dilluni, rúmdarrakettina og húsini hjá Mumbomammuni og Baba Jaga.

- Tað hevur givið góða meining at samantvinna tað bókliga og tað handaliga, ikki minst fyri skriftligu venjingina hjá næmingunum. Eg haldi avgjørt, at hendan vikan hevur givið okkum nakað eyka.

Familjur koma í øllum støddum og skapum, og tað er ikki altíð ein dansur á rósum, tá pláss skal gerast fyri nýggjum familjulimum – hvørki teimum, sum koma úr búkinum á mammuni ella teimum, sum fylgja við nýggja sjeikinum hjá mammu. Vit hava funnið 5 fittar, vakrar og stuttligar bøkur um at gerast systkin.

"Einaferð var tað …". Soleiðis byrja mong av teimum ótrúligu ævintýrunum, sum vit øll kenna og dáma. Søgusøvn við 5, 10, 15 søgum ella fleiri savnað í eini bók spara tær bæði pengar og pláss á bókahillini. Og so innihalda tey ofta bert tær allarbestu, klassisku søgurnar, sum fleiri ættarlið hava lisið, hoyrt og elskað.

Hvussu gjørdist ein ísklumpur ein uppfinning? Hvat gjørdi Stephen Hawking fyri at prógva, at tað ikki bar til at ferðast í tíð? Hvør uppfann bilin, ljósperuna ella kovboybuksurnar, sum tú ert í? Einki, sum er rundan um teg, kemur úr ongum.

- Samfelagið í bókini finst ikki longur, men kærleikssøgan rørir tey. Bókin viðgerð evni, sum allar tíðir eru viðkomandi fyri ung so sum ungdómslív, vinalag, uppreistur móti foreldrunum o.a.

„Eg fái ikki lært nakran nakað. Men eg kann fáa teg at hugsa.” Við hesum orðum minnir Sokrates okkum á týdningin av at undrast og vera forvitin um lívið og deyðan og alt, sum er ímillum.

Bókasøvnini eru á tremur við lesivinningum og -gávum til børn og ung hetta summarið. Í Havn og Runavík er talan um eina lesikapping, og í Klaksvík eru bókapakkar klárir at heinta. Summarið byrjar á bókasavninum!

Tey siga tað í bókahandlum, bókasøvnum, skúlanum og við hús: Børn elska vakrar, stuttligar og serstakar faktabøkur um djór! Og tá ið vit vaksnu seta okkum við børnunum at lesa um alt tað ótrúliga, stuttliga og løgna, sum fer fram í dýraheiminum, skilja vit tey væl.